Soetewey op z'n best

Laat me beginnen met een bekentenis. Rudy Soetewey en ik zijn goede vrienden. We hebben elkaar tien jaar geleden op de Boekenbeurs leren kennen, toen we nog uitgaven bij dezelfde uitgever en sindsdien zijn we elkaar op de voet blijven volgen en spreken we af en toe een keertje af. Daarnaast herinner ik mij ook enkele nachtelijke escapades met Rudy in Hove en Vilvoorde, maar dat zijn anekdotes die niet voor dit artikel zijn bestemd. Bovendien herinner ik mij nu ook weer niet zo heel erg veel van die avonturen, alleen dat ik beide keren in de plaats van de laatste trein naar Leuven de eerste trein van de volgende heb moeten nemen.

Ik heb de eer gehad om in een van zijn boeken op te mogen treden als lijk en hij heeft in mijn Blackwell minstens een even spectaculair einde genoten in de gedaante van de tosher Rudy Sweetfield.

En toch is deze recensie geen vriendendienst in die zin dat ik mij zondermeer positief moet opstellen voor een collega-vriend. Rudy en ik zijn eerlijk tegen elkaar. Hij vond Het offer van Scarlington fantastisch, maar Engelenlust was duidelijk niet his cup of tea, zo wist hij mij te vertellen.

Soetewey draait al een hele tijd mee in het boekenvak. Hij heeft minstens één keer elke literaire prijs voor spannende boeken gewonnen die er in Vlaanderen en Nederland te winnen valt en hij heeft enkele jaren geleden een nieuw thuis gevonden bij Vrijdag: een van de meest bewonderenswaardige uitgeverijen van het land.

Soetewey schrijft geen misdaadverhalen zoals er in Vlaanderen tientallen per jaar worden geschreven. U weet wel, de soort met een lijk op pagina één en een terugkerend speurdersduo op pagina twee. Soetewey is, zoals journalist Lukas De Vos ooit schreef: “de heraut van de gewone man.” In zijn verhalen komen mensen als u en ik hopeloos in de problemen, zoals bijvoorbeeld in Getuigen, waarin een pendelaar getuige is een moord op een trein, of het komische Salami, waarin een klusjesman op zoek moet naar een uitvinding van levensbelang die per ongeluk in de worsten van een slager is terechtgekomen. Dat laatste boek werd bovendien door Merho geadapteerd tot een aflevering van De Kiekeboes met dezelfde titel.

Zijn nieuwste thriller De opdrachtgever is daarentegen wederom een Soetewey pur sang: maatschappijkritische spanning met een wolkje humor en een Jan Modaal in de hoofdrol. De Jan van dienst is in De opdrachtgever Peter Loukens, werkzaam als IT’er in de kerncentrale van Doel en gelukkig getrouwd met Nathalie, de dochter van een gepensioneerde notaris die problemen heeft met het feit dat zijn dochter onder haar stand is gehuwd. Samen hebben ze een tienerdochter, Joke, en wonen ze in villa net buiten Antwerpen. Peter Loukens heeft duidelijk niet te klagen tot er op een ochtend drie vreemdelingen met snode plannen in zijn huis staan die zijn vrouw en kind gegijzeld houden. De opdracht is simpel wil Loukens zijn gezin redden. Hij moet voor het middaguur een virus op een USB-stick uploaden naar het computernetwerk van de kerncentrale, anders gaat zijn familie eraan. De brave man heeft geen keus en doet wat van hem wordt gevraagd, maar tijdens die onderneming wordt hij op heterdaad betrapt door zijn collega’s. Vanaf dan loopt werkelijk alles mis.

Soetewey heeft zich duidelijk laten inspireren door de vermeende sabotage van Doel 4 in 2014, maar geeft er in De opdrachtgever een geheel eigen invulling aan. De spanning in het boek komt uit de wraakplot en het steeds intenser wordende kat-en-muisspel tussen de politie en Loukens enerzijds en Loukens en de terroristen anderzijds. Daarnaast gebruikt de schrijver zijn plot om hedendaagse problemen aan te kaarten, zoals de macht van de sociale media, het onterechte belang dat er wordt gehecht aan de publieke opinie en de manier waarop die opinie gemanipuleerd kan worden door de media en door machtige mensen die vanuit de schaduw opereren.

Soetewey staat qua stijl en techniek op eenzame hoogten in vergelijking met veel van zijn collega’s en toch leest zijn boek zo vlot als een mes dat door een lamsfilet snijdt. Het boek is niet gespeend van een stevige plotwending of drie. Jammer is enkel de klassieke climax en de ietwat ongeloofwaardige afwikkeling.

Dat neemt echter niet weg dat De opdrachtgever een thriller is zoals er in Vlaanderen maar weinig worden geschreven en blijft Soetewey met zijn lange schrijverscarrière nog steeds een frisse stem in ons literaire landschap.