Het perron, een sterk & beloftevol debuut
"Het perron" is de debuutroman van Sofie Smit (1981), antropologe die in 2016 haar eerste novelle uitbracht : "Het is de liefde".
Een vrouw maakt dagelijks dezelfde treinreis en vertrekt telkens op een vast tijdstip. Ze is gewend aan de andere mensen die hetzelfde ritme volgen. Zij verzint hoe hun leven eruit zou kunnen zien. Op een dag is er een nieuwkomer. De man is duidelijk niet gewend om met de trein te reizen, hij kiest voor de trein omdat zijn auto in de garage hersteld wordt.
"Het perron" begint met een heel gewone alledaagse gebeurtenis die meestal vluchtig blijft en geen sporen nalaat nl. een man en een vrouw die elkaar voor het eerst zien op een perron. In dit geval is er van bij de eerste woordeloze ontmoeting een verbinding tussen beiden tot stand gekomen. Tussen de man en de vrouw, ontwikkelt zich dag na dag een band die zich vooral in hun hoofden afspeelt. Af en toe is er oogcontact, soms spreken ze tegen elkaar zonder tot een echt gesprek te komen, maar veel verder dan dat komen zij niet. In hun hoofden gebeurt van alles en het lijkt onvermijdelijk dat een hechtere band een kwestie van tijd is. De vraag is maar hoe realistisch dat is. Beiden hebben een eigen leven en hun verleden heeft zijn sporen nagelaten. Betekent deze ontmoeting voor beiden een kans op een nieuw begin of is het een manier om uit de realiteit te ontsnappen? Dat wordt pas aan het einde duidelijk.
Wat is er aan de hand met de vrouw die dagelijks op weg is naar de therapeut? Hoe ziet het leven van de man eruit en vooral: wat is er gebeurd tussen hem en zijn stervende moeder? Het verhaal omspant een korte periode. De dagelijkse contacten worden door beide protagonisten in alternerende hoofdstukken beschreven vanuit hun beleving en gesitueerd in het verhaal van hun dagelijks reilen en zeilen. Je leert beide hoofdpersonen daardoor goed kennen. Je leest over hun visie op die contacten, maar ook wat daarbuiten gebeurt. Ook lees je over hun worstelingen.
"Het perron" is een mooi geschreven verhaal, goed opgezet en uitgewerkt. Over twee mensen die ieder op hun manier in de knoop liggen met een deel van hun verleden. Die beiden op hun manier schade hebben opgelopen en voor wie de toevallige ontmoeting datgene is wat ze nodig hebben om ergens geheeld te worden. Ook al zijn de metaforen soms wat ver gezocht en al is de theoretische uitleg over de therapie m.i. overbodig toch blijft dit een sterk debuut over het zich verbonden voelen en het zich al dan niet spiritueel verbinden met mensen.
De vormgeving verdient een bijzondere vermelding. Sofie Smit is naast schrijver ook boekkunstenaar. De omslag is in zwart-wit en bevat een foto uit 1951 van Lisa Fonssagrives, een Zweeds model op Paddingston Station, een Londens station, vastgelegd door de fotograaf Toni Frissell. De papiersoort is bijzonder, maar het meest opvallend is de manier waarop het is ingebonden. De bladzijden zijn met elkaar verbonden door zwart garen, door parallelle sporen. De vormgeving verwijst naar het zoeken van de protagonisten naar hun herinneringssporen en naar het spoor dat hen dagelijks verbindt. In haar woorden over de vormgeving wijst de auteur er ons op dat het ook gaat om "schrijflijnen in een schrift, waarover gevoelens en woorden naar de lezer reizen".
