Water wint altijd

Doggerland is de brede landmassa die tot zo’n 8500 jaar geleden wat nu het Britse eiland is verbond met continentaal Europa. Funderingswerken voor windmolenparken in de Noordzee de afgelopen jaren leveren steeds meer archeologische aanwijzingen dat het ooit een dichtbevolkt gebied was. De debuutroman van Ben Smith speelt zich af in een dystopische toekomst waarin die windmolenparken geëxploiteerd worden door een schimmige “Company”. Wat er met de opgewekte energie gebeurt krijgen we niet te lezen: de roman beperkt zich tot het uitzichtloze leven van twee mannen die onder een slavencontract de aftakelende windmolens moeten onderhouden. Grond krijgen ze nooit onder de voeten, en buiten een man die hen voorraden brengt komen ze nooit iemand tegen. Een van de mannen houdt zich bezig met het ophalen van archeologische resten uit de zeebodem; de andere piekert over het lot van zijn vader, die hem zijn slavencontract heeft aangedaan. En dan gebeurt er iets. Of toch weer niets.

Smith maakt het zichzelf niet makkelijk door de leefwereld van zijn personages zo genadeloos in te perken. De poëtische flarden geschiedenis van Doggerland duizenden jaren geleden die hij tussen de hoofdstukken schuift accentueren die inperking nog, en herinneren de lezer tegelijkertijd aan de droge waarheid van het leven op deze planeet: water zijt gij, en tot water zult gij wederkeren. Verrassend is dat allemaal niet. Wat wel verrast is dat de roman niettemin leest als een ontroerende verkenning van menselijke veerkracht en vindingrijkheid en ook nog eens, doorheen de sleur van het onderhoudsgedoe door, echt spannend is.

Wie de roman in vertaling leest mist wellicht wel dat er zonder verdere verklaring en niet cursief gezet in het Nederlands gevloekt wordt: klote en godverdomme. Ook aan Brexit komt een eind.