In de categorie ‘Buiten–gewoon’, omdat het anders is dan alle andere...

Samenvatting

Jas, een meisje van een jaar of 12, woont samen met haar broers Mathies en Obbe en zusje Hanna op een boerderij ergens in Nederland. Ze worden opgevoed in het gereformeerde geloof door een strenge vader en een moeder die alles opoffert voor haar gezin. De kinderen hunkeren naar liefde en warmte en naar wat normaliteit, maar de ouders hebben hun eigen zorgen en problemen. Als broer Mathies in een ongeluk omkomt, ontsporen de kinderen helemaal. De ‘overkant’, de bijbel en seksualiteit beginnen hun leef- en denkwereld helemaal te overheersen.

Leestip

Opmerkelijk, ‘buiten-gewoon’, anders dan andere boeken... dat is wel het minste wat je kan zeggen over “De avond is ongemak”. In de zomer van 2020 kreeg de Engelse vertaling de Booker International Prize en lovende reviews van o.a. The New York Times; 2 jaar eerder ontving schrijver/schrijfster Marieke Lucas Rijneveld voor deze roman de ANV Debuutprijs.
De ene lezer prijst de roman de wereld in, voor de ander is het een ver-van-mijn-bedverhaal dat snel van het nachtkastje verdwijnt. Een onderwerp van gesprek is het zeker, blijkbaar zelfs voer voor masterproeven!

Nu, het moet gezegd: je leest niet elke dag zinnen van 8 regels in een uitgesponnen, vaak wereldvreemde en uiterst plastische beeldspraak. Persoonlijk vond ik het een opmerkelijke prestatie, die excentrieke hersenspinsels. Ze vereisten een flinke portie concentratie, misschien niet van de auteur, alleszins wel van mij als lezer, om de verbeeldng en de horde vraagtekens in mijn hoofd de baas te kunnen. Waar blijft ze/hij het halen???
Het boek uitlezen was een uitdaging maar ik wilde absoluut weten waar dit verhaal naartoe leidde. Jas en broer en zus wilden naar "de overkant”, maar hoe letterlijk of dubbelzinnig moest ik dat interpreteren? Meer dan eens fronste ik diep de wenkbrauwen bij de groeiende rauwe en donkere ondertoon, huiverde ik bij het lezen van de sadistische en masochistische spelletjes en vroeg ik me af welk gedeelte van dit verhaal realistisch, (gedeeltelijk) autobiografisch of puur verzinsel was.

‘Ongemakkelijk’ is een zeer toepasselijke verwoording voor het gevoel dat de roman bij me achterliet. Nee, je wordt er niet echt jolig van en dat het nog een hele poos in je kouwe kleren kruipt, daar mag je ook zeker van zijn. Of er een happy end is? Dat ga ik je niet beloven.

Wat denk je, beste lezer? Wil je eens iets nieuws op je bord? Of toch liever met een vrolijke opkikker de zetel in? Aan jou de keuze! 😊