Kroniek van een aangekondigde moord
"Gespiegeld in een gouden oog" gaat over een plaats in het zuiden waar enkele jaren geleden een moord is gepleegd. De hoofdrolspelers in dit drama waren: twee officieren, een soldaat, twee vrouwen, een Filippijn en een paard.
De eenzame soldaat, Elgee Williams raakt geobsedeerd door, Leonora, de vrouw van kapitein Penderton. Ze heeft een affaire met majoor Langdon, die met zijn depressieve vrouw vlak bij hen woont. Penderton realiseert zich intussen dat hij gevoelens koestert voor de soldaat Elgee Williams, maar weet niet dat die 's nachts zijn vrouw bespiedt.
De aangekondigde moord hangt als een zwaard boven de hoofden van de personages, terwijl die op hun noodlot afstevenen. Allemaal hebben ze hun redenen om elkaar te haten, toch blijven ze elkaar opzoeken. Uit dat kluwen van verhoudingen laat McCullers het beeld opstijgen van mensen die alleen zijn, die zich vervreemd voelen van iedereen en nog het meest van zichzelf.
Wanneer soldaat Elgee Williams op een avond toevallig de naakte Leonora ziet, raakt hij door haar geobsedeerd. ’s Avonds begluurt hij haar vanuit de voortuin, en als ze slaapt, dringt hij het huis binnen om in stille betovering naast haar bed te gaan zitten.
‘De zachte, weelderige warmte van een vrouwenhuid, het stille donker, het ongeken-de tedere gevoel en de gespannen kracht in zijn lijf als hij gehurkt bij haar zat. Nu hij dat eenmaal had ervaren, kwam hij er niet meer van los. Er had zich een duister, bedwelmend verlangen in hem vastgezet, even onafwendbaar als de dood.’
Dit beklemmende en ontroerende verhaal werd bij verschijnen in 1941 bestempeld als immoreel en obsceen, vanwege de toespelingen op homoseksualiteit en seksuele passie, sadisme, fetisjisme, overspel en voyeurisme.
Het verhaal gaat om wanhopige gevoelens van ongelukkige mensen die vaak het slechtste in elkaar naar boven halen. Het is een intrigerend, complex verhaal vol onrust, verlangen, opgekropte gevoelens en overspel.
Carson schrijft vlot, melancholisch, invoelend en met een ondertoon van dreigend onheil, wat maakt dat je "Gespiegeld in een gouden oog" in één ruk uitleest.
McCullers leefde snel en vurig, maar schreef nog sneller. Ze werkte twee maanden aan ‘Gespiegeld in een gouden oog’, waarvan zopas een nieuwe Nederlandse ver-taling door Molly van Gelder bij Athenaeum verscheen. De vorige vertaling "Spiegelingen in een gouden oog" verscheen in 1983 bij Querido.
Wat McCullers beschrijft, is hoe obsessie kan omslaan in haat, en hoe geweld sluimert en groeit onder verwrongen verlangens.
Op het ogenblik waarop ze dit verhaal schrijft is haar privé-leven chaotisch. Haar huwelijk hangt in de touwen nadat zij en haar man zich allebei hadden overge-geven aan biseksuele verlangens. De vrouw op wie ze hartstochtelijk verliefd is - de Zwitserse schrijfster Annemarie Schwarzenbach, aan wie het boek is opgedragen - laat haar liefde onbeantwoord. Je voelt dat de schrijfster zich kan inleven in haar personages en daardoor scherp hun levens beschrijft, maar steeds vol mededogen.
Carson McCullers, ‘Gespiegeld in een gouden oog’, vertaald door Molly van Gelder, Athenaeum, 2020, 144 pagina’s. 18,99 euro.
