Een prachtige ode aan de “enige vrouw die in haar leven van tel was”...

In Een vrouw (1988, vertaling van Une femme) beschrijft Ernaux de pijn en de schok die het overlijden van haar moeder met zich meebracht. De eerste pagina’s waarin ze in puur informatieve, korte en droge zinnen vertelt hoe ze dat droevig nieuws verneemt, klinken bijzonder koel en afstandelijk. Reportagestijl, zonder emoties, of als er dan toch ergens tussen de regels doorsijpelen, komen ze eerder over als boosheid en afkeer dan verdriet. Zou ze wel naar haar moeder’s begrafenis gaan?...Ik kan er geen touw aan vastknopen. Is dit de Nobelprijswinnaar Literatuur 2022?
Maar dan springt Ernaux naar het verleden en slaat de stijl helemaal om. In een zeer vlotte, kleurrijke en levendige stijl beschrijft ze, met een oude foto of filmpje uit de oude doos als vertrekpunt, het harde leven van haar moeder en gelukkige en minder aangename herinneringen. De flashbacks starten bij haar moeder’s geboorte en lopen over haar jeugd, huwelijk en kinderen krijgen, tot aan haar verouderingsproces en langzame aftakeling. Niets laat de auteur achterwege: haar eigen rebelse houding en dubbele gevoelens tegenover haar moeder in haar puberteit, de schaamte die ze voelde voor haar afkomst uit een eenvoudige arbeidersomgeving – wat ze zelfs op latere leeftijd nog steeds aanvoelt als een verraad naar haar ouders toe-, en de herwonnen verbondenheid wanneer de vrouwen elkaar veel later terugvinden. Allemaal heel aandoenlijk, recht uit het hart en herkenbaar.

De apotheose is één prachtig eerbetoon aan die ene vrouw, haar moeder: "Zij die ervan hield om te geven, meer dan te ontvangen..., was de enige vrouw die in mijn leven van tel was”. “Ik zal haar stem niet meer horen...heb de laatste band verloren met de wereld waaruit ik ben voortgekomen”.
Ernaux beseft dat ze over haar moeder schrijft “om haar, op haar beurt, ter wereld te brengen”...

Een dun boekje (93 p.) maar een dikke aanrader!