De vele lagen van schuld
Meer dan vijftien jaar na de publicatie van The Boy in the Striped Pyjamas komt Ierse auteur John Boyne met een vervolg op deze bestseller. Daarin is Gretel, Bruno's oudere zus, aan het woord. Het boek bestaat uit 2 verhaallijnen die voortdurende worden afgewisseld.
Enerzijds word je meegenomen naar 1946, vlak na het einde van de Tweede Wereldoorlog. Gretel en haar moeder zijn gevlucht naar Frankrijk, waar ze onderduiken om te ontsnappen aan de repressie die na de oorlog heerst. Als vrouw en dochter van een Nazi-kopstuk proberen ze zo goed mogelijk incognito te blijven, al blijkt dat niet vanzelfsprekend. Voor Gretel begint een leven van vlucht en verplaatsing, onder andere naar Sydney en Londen. Ondertussen komt Gretel onder ogen wat haar vader heeft gedaan, en worstelt ze met schuldgevoel over de tragische dood van haar broer.
De andere verhaallijn speelt zich af in Londen, anno 2022. Gretel is ondertussen 91 jaar en woont als weduwe in een chique appartement. Haar man Edgar is al een tijdje geleden gestorven, maar zelf houdt ze nog contact met haar zoon Caden en haar buurvrouw Heidi. Wanneer haar buurman in het gebouw overlijdt, verhuist een nieuw gezin naar diens flat. Langzamerhand leert Gretel haar nieuwe buren, Alex en Madelyn, een beetje kennen, maar het is vooral hun zoontje Henry die haar als het ware terugkatapulteert in de tijd. Gretel beseft echter al snel dat er iets grondig mis is binnen het gezin en krijgt de kans om iets te betekenen in het leven van Henry.
Ik ben altijd een beetje sceptisch wanneer een auteur vele jaren na datum met een vervolg komt op een bestseller. Nee!, denk ik dan. Doe het nu niet! Toch moet ik toegeven dat mijn nieuwsgierigheid het won van mijn scepticisme bij dit boek, en gelukkig maar: Wat. Een. Roman. De achtergrond over Bruno uit het eerste boek is mooi meegenomen, maar (naar mijn gevoelsmatige oordeel) niet per se een must. Dat maakt voor mij van dit boek een geslaagde sequel: het plot en de personages blijven ook op zichzelf goed overeind, ook vele jaren na het verschijnen van het eerste deel. Dit boek stelt essentiële vragen over verantwoordelijkheid, en toont hoe schuldgevoel soms meerdere lagen kent.
Lees je liever in het Nederlands? Goed nieuws: sinds 4 oktober ligt ook de Nederlandse vertaling, getiteld Toen de wereld brak, op je te wachten in je favoriete boekhandel!
