Menu sluiten
Het alledaagse in verwonder-verpakking
Lees eens een Nobelprijswinnaar, met name die van 1996 (ik voel het, dit gaat een reeksje worden).
Of ook: als je voor de rest nooit poëzie leest, maar voor één keer een uitzondering wil maken, degusteer dan ‘Het moment’ van de Poolse dichteres Wislawa Szymborska. Een flinterdun boekje van 43 pagina’s, maar wat een rijkdom daarbinnen.
Szymborska hoeft zich niet te bedienen van een overload aan metaforen of imponerend-onbegrijpelijk ‘dichterees’ om je stil te krijgen. Alles wat ze schrijft is helder en schijnbaar eenvoudig verwoord. Telkens opnieuw presteert ze het om het evidente op zo’n manier te belichten dat het nieuw en bijzonder wordt. Ze heeft zachte humor met af en toe een angeltje en schrijft doorgaans niet over innerlijk torment of grootse gebeurtenissen. En wanneer ze dat dan wel doet, bijvoorbeeld in een gedicht over een foto van mensen die op nine-eleven uit de verwoeste Twin Towers sprongen, gaat dat uiterst sober en toch mededogend:
…
Een foto hield ze levend tegen
en bewaart ze nu
boven de aarde naar de aarde toe.
Elk van hen is nog een geheel
met een persoonlijk gezicht
en bloed dat goed verborgen is.
Er is tijd genoeg,
voor het haar om los te waaien,
voor de sleutels en het kleingeld
om uit de zakken te waaien.
En ze besluit met:
Ik kan maar twee dingen voor hen doen –
die vlucht beschrijven
en geen laatste zin toevoegen.
‘Het moment’ is zo’n boekje waaruit ik blijf citeren als je me niet tegenhoudt. Het gaat over allerlei dingen die in hun kleinheid groot zijn:
de relatie van de dichteres met haar planten (‘De eenzijdige betrekkingen tussen jullie en mij / ontwikkelen zich lang niet slecht’)
statistieken over mensen (‘Op elke honderd mensen / duiken, een en al pijn, in elkaar, / zonder lantaarn in het donker / – drieëntachtig, vroeg of laat’)
een lijst met onbeantwoordbare vragen (‘waarom hield ik slechte dingen / voor goede / en wat heb ik nodig / om me niet meer te vergissen? / Bepaalde vragen noteerde ik / net voor ik in slaap viel. / Toen ik wakker werd / kon ik ze niet meer lezen.’)
En ook nog over wolken, de ziel, het woord ‘Alles’ enz. enz. enz.
Of ook: als je voor de rest nooit poëzie leest, maar voor één keer een uitzondering wil maken, degusteer dan ‘Het moment’ van de Poolse dichteres Wislawa Szymborska. Een flinterdun boekje van 43 pagina’s, maar wat een rijkdom daarbinnen.
Szymborska hoeft zich niet te bedienen van een overload aan metaforen of imponerend-onbegrijpelijk ‘dichterees’ om je stil te krijgen. Alles wat ze schrijft is helder en schijnbaar eenvoudig verwoord. Telkens opnieuw presteert ze het om het evidente op zo’n manier te belichten dat het nieuw en bijzonder wordt. Ze heeft zachte humor met af en toe een angeltje en schrijft doorgaans niet over innerlijk torment of grootse gebeurtenissen. En wanneer ze dat dan wel doet, bijvoorbeeld in een gedicht over een foto van mensen die op nine-eleven uit de verwoeste Twin Towers sprongen, gaat dat uiterst sober en toch mededogend:
…
Een foto hield ze levend tegen
en bewaart ze nu
boven de aarde naar de aarde toe.
Elk van hen is nog een geheel
met een persoonlijk gezicht
en bloed dat goed verborgen is.
Er is tijd genoeg,
voor het haar om los te waaien,
voor de sleutels en het kleingeld
om uit de zakken te waaien.
En ze besluit met:
Ik kan maar twee dingen voor hen doen –
die vlucht beschrijven
en geen laatste zin toevoegen.
‘Het moment’ is zo’n boekje waaruit ik blijf citeren als je me niet tegenhoudt. Het gaat over allerlei dingen die in hun kleinheid groot zijn:
de relatie van de dichteres met haar planten (‘De eenzijdige betrekkingen tussen jullie en mij / ontwikkelen zich lang niet slecht’)
statistieken over mensen (‘Op elke honderd mensen / duiken, een en al pijn, in elkaar, / zonder lantaarn in het donker / – drieëntachtig, vroeg of laat’)
een lijst met onbeantwoordbare vragen (‘waarom hield ik slechte dingen / voor goede / en wat heb ik nodig / om me niet meer te vergissen? / Bepaalde vragen noteerde ik / net voor ik in slaap viel. / Toen ik wakker werd / kon ik ze niet meer lezen.’)
En ook nog over wolken, de ziel, het woord ‘Alles’ enz. enz. enz.
